Woorden maken het verschil. Op weg naar (nog) beter woordenschatonderwijs.

Een groot aantal jaren hebben we binnen het onderwijs een trend gezien waarin algemene vaardigheden meer prioriteit kregen dan kennis. Met name vanuit de cognitieve psychologie zijn recentelijk veel vraagtekens gezet bij deze ontwikkeling. De redenering blijft wel overeind als het gaat om de instrumentele vaardigheden taal, lezen en rekenen. Als deze onvoldoende beheerst worden, dan is een goede persoonlijke ontwikkeling doormaken lastiger of zelfs onmogelijk. Maar veel andere meer algemene vaardigheden kun je pas ontwikkelen op het moment dat er voldoende (achtergrond)kennis is. Probeer maar eens kritisch, creatief of probleemoplossend te denken over een onderwerp waar je te weinig van weet.

Lang hebben we gedacht dat ontdekkend leren de ideale combinatie zou zijn om zowel de vaardigheden- als de kenniskant in één keer aan te bieden. Recente reviewstudies laten echter zien dat dit leidt tot een overbelasting van het werkgeheugen en de leerdoelen daardoor onvoldoende of niet bereikt worden. Daarmee is ontdekkend, probleemgericht of projectmatig leren zeker geen onzin, maar het gaat pas werken als er voldoende kennis aanwezig is.

Het begrip kennis is een verzamelnaam voor vele zaken. Het bestaat enerzijds uit declaratieve kennis, bijvoorbeeld in de vorm van begrippen, feiten en verbanden. Anderzijds is er procedurele kennis, waarbij die bekende begrippen, feiten en verbanden gecombineerd worden ingezet om taken of procedures uit te kunnen voeren. In veel gevallen hebben we het dan over vaardigheden. Het ontwikkelen van voldoende procedurele kennis zal altijd afhankelijk zijn van onderliggende kennis van woorden en begrippen. Zo bekeken is woordenschatontwikkeling de absolute basis van vrijwel ieder leerproces. En kunnen we met recht zeggen dat woorden het verschil maken.

Vanuit de bovenstaande ontwikkelingen zien we dat veel scholen met succes hun woordenschatonderwijs aan het verbeteren zijn. Van geïsoleerde lesjes vanuit de taalmethode krijgt het steeds meer een vakoverstijgende plaats. De onderstaande film brengt de kern van de verandering in beeld.


Om scholen te helpen, hebben wij het verbetertraject 'Woorden maken het verschil' opgezet. Daarmee wordt het woordenschatonderwijs vernieuwd. Door de centrale rol van de kennis van woorden en begrippen in het leerproces heeft dit invloed op de prestaties bij vrijwel alle vakgebieden.




Bij het traject wordt gebruik gemaakt van de nieuwste bundel met edugraphics op het gebied van woordenschatonderwijs. Deze didactische infographics zet u op uw digibord en ze ondersteunen de woordenschatlessen op een eenvoudige en betekenisvolle manier. Hieronder krijgt u een overzicht van de inhoud van de bundel.

Volgend schooljaar start een nieuwe lichting besturen en scholen met het traject. Meer informatie over het aanbod, vindt u hier. Mocht u geïnteresseerd zijn om met uw bestuur of school deel te gaan nemen aan het verbetertraject 'Woorden maken het verschil', maak dan een vrijblijvende kennismakingsafspraak. We informeren u graag  over de mogelijkheden. Onze contactgegevens vindt u hier.