Voor veel bestuurders en schoolleiders zijn het hectische tijden. Er waait een virus door het land en de voorschriften van het RIVM geven aan dat mensen al met milde klachten het contact met soortgenoten moeten vermijden. Met als gevolg dat veel teamleden niet op het werk kunnen verschijnen en zeker ook een gedeelte van de kinderen de school gaat mijden. Maar de ultieme vraag is: kunnen we de school wel open houden? Het antwoord op deze vraag hangt af van welk beeld je bij het woord school hebt: het gebouw of de onderwijsvoorziening. Het eerste zal wel een moeilijk verhaal worden. Maar de educatieve voorziening kan met de technologie die in bijna iedere school al aanwezig is ook best goed in een digitale verschijningsvorm functioneren.
Effectief leren gebeurt meestal in een onderwijsinstelling door samen aan de slag te gaan met leerdoelen en leerstof. Met een leraar in zowel een coachende als een lesgevende rol. Dat is ook precies wat dit vak zoveel mooier maakt dan veel andere vakken: de veelzijdigheid en het betekenisvolle. Volgens vele mensen is de leraar van tegenwoordig één van de belangrijkste influencers ooit. Dan doe je er dus echt toe.
Toch zijn er vele plaatsen en omstandigheden waarin de hierboven geschetste optimale onderwijssituatie niet bestaat. Bijvoorbeeld omdat er een enorm tekort is aan leraren of omdat, zoals momenteel het geval is, een virus scholen dwingt om tijdelijk de deuren te sluiten. Een andere reden kan zijn dat leerlingen niet aanwezig kunnen zijn. Bijvoorbeeld doordat ze op reis zijn, in het ziekenhuis liggen of, in het geval van de thuiszitters, er geen school is die aansluit bij hun onderwijsbehoeften.
Dit zijn allemaal situaties waarin we moeten kijken wat een passende oplossing kan zijn. Regelmatig is die oplossing het gebruik van technologie en een vorm vinden waarbij geleerd wordt op afstand. Het is mooi om te zien dat er op deze manier alternatieven ontstaan die een bijdrage kunnen leveren aan het oplossen van de genoemde problemen. Maar afstandsleren mag geen vrijblijvende aangelegenheid worden die losgekoppeld is van iedere kwaliteitsmeting. Sterker nog, in principe zullen ook voor deze manier van leren de kwaliteitseisen van goed onderwijs overeind moeten blijven.
Voor veel scholen en besturen is het leren op afstand ondersteund door technologie een variant van leren waar geen of weinig ervaring mee is. Om deze kennis snel samen te verwerven en te delen heeft de Taskforce Leren Op Afstand een systematiek ontwikkeld. Het betreft een geleide Professionele LeerGemeenschap (PLG) waarin een expert samen met ongeveer acht lokale experts in wording de leervoorziening op gaan zetten. Uiteraard op een manier die past bij de eigen organisatie en voorzien van de voorwaarden die maken dat het gaat werken. Het resultaat is dat de leerlingen minstens een gedeelte van de dag effectief van huis uit kunnen leren. Dit gebeurt in de meeste gevallen ondersteund door een video-bel-oplossing, te gebruiken voor instructie en begeleiding op afstand. In het verlengde hiervan kan een leermanagementsysteem (LMS) een oplossing bieden voor het op maat aan de slag gaan met verwerkingstaken en oefensituaties. Veel complexer hoeft het niet te zijn.Het traject om het onderwijs op korte termijn digitaal plaats te laten vinden, kan georganiseerd worden in de vorm van een geleide Professionele LeerGemeenschap. Via korte online meetings, ondersteund door een expert op afstand, wordt al lerende van en met elkaar de hoofdlijn van de voorziening neergezet. Eerst door onderbouwde en passende keuzes te maken vanuit het perspectief van leren op afstand. Daarna wordt ervoor gezorgd dat de betrokkenen snel geschoold worden op de noodzakelijke ict-vaardigheden. Om vervolgens onderwijskundig verder te verdiepen door bewezen didactische inzichten door te vertalen naar een omgeving waarin het leren ondersteund wordt door digitale technologie. Het resultaat is dat er know how opgebouwd wordt, een passende voorziening opgezet wordt, de betrokkenen geschoold worden in het omgaan met de applicaties en vervolgens hun lesgeefgedrag didactisch kunnen verrijken.
De basis van de het werken in de PLG is een stappenplan bestaande uit 12 stappen. Deze worden ondersteund met de bijpassende Edugraphic-bundel ‘Leren op afstand’. Om actief en direct een bijdrage te kunnen bieden aan de uitdaging waar bestuurders en directeuren voor staan hebben Schoolupdate.nl en Leertijd.nl een gratis online leermodule gemaakt. U vindt deze module hier: https://academie.schoolupdate.nl/courses/effectief-leren-op-afstand/
Herkent u de uitdaging en zou u graag snel resultaat willen boeken, dan kunt u ook gaan werken met een Professionele LeerGemeenschap ondersteund door een expert. Hieronder vindt u de bijbehorende flyer. Voor meer informatie kunt u terecht bij Jos Cöp (info@leertijd.nl) of Frank Reinders (info@schoolupdate.nl).
Klik hier om de flyer te downloaden in pdf-formaat.